OPIS

Oddawany do rąk Czytelnika trzeci tom Historii naturalnej Pliniusza jest w całości poświęcony botanice oraz rolnictwu i ogrodnictwu, które są z tematem wiodącym nierozerwalnie związane. Znalazło się w nim ponad dwa tysiące roślin, których identyfikacja jest bardzo trudna i stała się dla tłumacza nie lada wyzwaniem.
Z lektury tego tomu Czytelnik dowie się między innymi o drzewach, które na terenie Italii uchodziły za egzotyczne, a których produkty Rzymianie chętnie kupowali. W księdze XII dotyczy to przede wszystkim kadzidła pochodzącego z Arabii i balsamu produkowanego w Judei. W księdze XIII Pliniusz zajmuje się esencjami i perfumami. Cały wywód przynosi wiele informacji na temat poszczególnych receptur i technik sporządzania pachnideł. Nie zabrakło tutaj również gorzkiej refleksji nad upadkiem obyczajów spowodowanym napływem tych pachnideł do Rzymu. Księga XIV w całości jest poświęcona winorośli i winu. W księdze XV encyklopedysta skupia się na opisie natury drzew owocowych, w księdze XVI przechodzi zaś do scharakteryzowania drzew wysokopiennych dziko rosnących. Wylicza ich gatunki i dodaje wiele ważnych wiadomości, które mają istotne znaczenie w odniesieniu do wszystkich drzew albo rosnących samorzutnie, albo uprawianych przez człowieka. Potem zaczyna się systematyczny wykład o wykorzystaniu produktów pozyskiwanych z drzew. Należą do nich między innymi żołędzie, żywica, z której otrzymuje się smołę, i drewno. Księgi XVII i XVIII traktują o rolnictwie. Pliniusz, omawiając naturę płodów rolnych, wykorzystuje różne dygresje o charakterze technicznym i antykwarycznym. Podkreśla znaczenie rolnictwa w czasach minionych. Szczególnie interesująca jest moralizująca uwaga autora, który skazuje na zależność upadku rolnictwa od faktu, że dzisiaj ziemię uprawiają niewolnicy skuci łańcuchami, czym wcześniej zajmowali się osobiście zwycięzcy i wodzowie. Księgę XIX autor poświęca ogrodnictwu, skupiając się na warzywach uprawianych w ogrodach. Na tym kończy opis świata roślinnego i odsyła do kolejnego bloku ksiąg zawierających opis właściwości medycznych roślin oraz ich zastosowanie i wykorzystanie w celach leczniczych. Zapowiada, że będzie usiłował sprostać oczekiwaniom różnego rodzaju czytelników. Oprócz tych, którzy interesują się tylko naturą roślin, są bowiem również ci, którzy poszukują informacji o ich właściwościach leczniczych.
Wypada tylko żywić nadzieję, że ta zapowiedź samego Pliniusza zachęci Czytelników do sięgnięcia niebawem po kolejny, czwarty już tom jego encyklopedii.
Od Tłumacza

DODATKOWE INFORMACJE

RECENZJEjak działają recenzje?NAPISZ SWOJĄ RECENZJĘ