I wreszcie dotarliśmy do momentu, w którym jedna z najciekawszych serii komiksowych poświęconych tematyce rodzącego się nazizmu i przemian zachodzących w Berlinie sprzed czasów drugiej wojny światowej dobiega końca. Nie była to lekka lektura, czasem wręcz przerażała, ale okazała się dziełem nie tylko mocno poruszającym i skłaniającym do myślenia, ale także i bardzo satysfakcjonującym. I satysfakcjonuje także finał, który finałem przecież nie jest – kończy się tylko pewna epoka, dalsze zmiany nadchodzą, a część z nich – ledwie ich ułamek – możemy zobaczyć także na stronach tego albumu.

Warto przeczytać serię "Berlin", ponieważ jest to dzieło osadzone w prawdopodobnych realiach, zatem sprawia wrażenie dokumentującego opisywaną epokę (wartość poznawcza). W kilku miejscach moim zdaniem autor wzbija się do wyżyn geniuszu, np przedstawiając grę jazz bandu w tomie drugim. Niemniej podszedłem do tego komiksu jak do prac Sacco, czyli popełniłem błąd rozbudzonych oczekiwań, stąd mój nienajlepszy odbiór. Otóż Sacco opisuje rzeczywistość szeroko, ale nie w formie sagi. U Lutesa mamy sagę "wielorodzinną". Ujęcie serialowe, tu kapka, tam babka, a w tle wielka historia.

Jeśli czytałeś 1 i 2, to sam wiesz :)